'توبی ماتیسن' محقق در بخش تحقیقات خاورمیانه در دانشگاه كمبریج در روزنامه آلمانی زبان Neue Zurcher Zeitung به بررسی تحولات در كشورهای عربی پرداخت و نوشت: در حالیكه مردم كشورهای عربی در حال قیام هستند، غرب، عربستان سعودی را سنگری در برابر ایران و شریك استراتژیك برای خود می داند. واشنگتن نیز بر این امر تاكید دارد و به همین دلیل در ماه دسامبر سال گذشته قرارداد فروش سلاح های مدرن زیادی به قیمت 30 میلیارد دلار به ریاض را امضا كرد. ولی در این كشور سلطنتی محافظه كار نیز مقاومت در برابر خاندان سلطنتی و نحوه اداره مستبدانه كشور از سوی آن توسط مردم این كشور بویژه از سوی شیعیان وجود دارد.

در 16 ژانویه در عوامیه در نزدیكی شهر خطیف، هزاران شیعه به خیابان ها رفتند تا پیكر یك جوان 22 ساله شیعه به نام عیسی محمود ابو عبدالله را تشیع كنند. نامبرده در 12 ژانویه توسط نیروهای امنیتی عربستان كشته شده بود. البته وزارت كشور رژیم ریاض تاكید می كند چند جوان در اتومبیل با بمب آتش زا ماموران امنیتی را تهدید نمودند كه این امر باعث درگیری شد كه چند نفر زخمی و این جوان 22 ساله نیز كشته شد.

فعالان سیاسی در عوامیه تاكید كرده اند كه تشیع پیكر این جوان بعدا به یك تظاهرات ضد رژیم عربستان سعودی تبدیل شد كه حاضران در آن شعارهایی علیه رژیم حاكم رباض سر می دادند.

**خواسته مردم عربستان از آزادی زندانیان فراتر رفته است

-----------------------------------------------------------------

به نوشته این مقاله، در شرق عربستان سعودی كه اكثرا شیعیان در آنجا زندگی می كنند از آغاز بهار عربی اعتراضاتی وجود داشته است. در حالیكه تظاهركنندگان در فوریه سال 2011 در تظاهرات خود خواهان آزادی زندانیان سیاسی بودند، ولی در ماه مارس شعارهای آنها به حق حاكمیت بر سرنوشت خود و آزادی و دمكراسی و رعایت حقوق بشر تبدیل شد. ضمنا نیروهای امنیتی رژیم ریاض نیز به شدت تظاهركنندگان را سركوب كردند.

امروز یك آرامش گمراه كننده در این كشور در بخش شیعه نشین وجود دارد. وزارت كشور عربستان سعودی در سال گذشته به كرات تاكید داشت كه هر گونه تظاهراتی غیرقانونی است و تحمل نخواهد شد. با این وجود تظاهراتی به ویژه در بخش های شیعه نشین كشور صورت گرفته كه ریاض از بروز خبرهای آن جلوگیری و همزمان آنها را سریعا سركوب كرده است.

وزارت كشور عربستان در اكتبر گذشته تاكید كرد كه حمله ای به یك كلانتری در شهر عوامیه صورت گرفته كه به تحریك یك قدرت خارجی بوده كه منظور عربستان، ایران است. البته فعالان شیعی تاكید می كنند كه این قضیه درباره دستگیری والدین دو جوان شیعه فراری بوده كه ماموران وزارت كشور آنها را دستگیر كرده بودند تا فرزندانشان را تحویل بدهند. واقعیت آن است كه پس از این حركت ماموران وزارت كشور عربستان، این شهر دچار وضعیت بحرانی شد و درگیری هایی رخ داد كه طی آن افراد زیادی زخمی شدند. اكنون ماموران امنیتی در آنجا اقدام به كنترل افراد در خیابان ها می كنند.

**تشعیع جنازه شهدا به تظاهرات گسترده تبدیل می شود

----------------------------------------------------------------

ماموران وزارت كشور عربستان پست های كنترل خیابانی در بخش شیعه نشین ایجاد كرده اند كه مرتبا درگیری هایی در كنار این پست ها بوجود می آید. در 20 نوامبر سال گذشته اولین شیعه در جریان این درگیری ها كشته شد.

در بخش شیعه نشین عربستان سعودی نیز مانند دیگر كشورهای عربی كه قیام در آنها در جریان است، پس از كشته شدن هر فردی، تشیع پیكر وی به یك تظاهرات ضدرژیم تبدیل می شود كه بازهم یك یا چند فرد دیگر در جریان آن كشته می شوند كه تشیع پیكر این فرد شیعه كه در نوامبر گذشته كشته شده بود باعث تظاهراتی شد كه صدها هزار نفر در آن شركت كردند كه این بزرگترین تظاهرات در تاریخ شهر خطیف بود. تظاهر كنندگان در این تظاهرات خواهان سرنگونی خاندان سلطنتی حاكم بر این كشور شدند كه در جریان این تظاهرات هم دو جوان دیگر كشته شدند.

رژیم سعودی با مخلوطی از قول اصلاحات، فشار و سركوب تلاش می كند تا ناآرامی ها در شهر خطیف را خاموش سازد. البته شیعیان هر ساله دهه اول محرم كه آغاز سال در كشورهای عربی است را به خاطر شهادت نوه پیامبر (ص) و امام سوم خود به ماتم می نشینند كه امسال این دهه با ماه دسامبر مصادف شده بود، اما در آن ده روز ناآرامی های خاصی صورت نگرفت.

روحانیون شیعه از سوی ریاض تحت فشار قرار گرفتند و بیانیه ای را منتشر كردند كه در این ده روز شیعیان فقط به عزاداری پرداخته و از تظاهرات خودداری نمایند. ضمنا رژیم ریاض قول رسیدگی در باره قتل هایی كه از شیعیان صورت گرفته را داده بود كه هرگز نتیجه این بررسی ها را منتشر نكرد.

**تعیین پاداش برای دستگیری شیعیان عربستانی

--------------------------------------------------------

رژیم عربستان سعودی بجای آنكه تلاش كند تا شیعیان را در سیاست كشور سهیم نماید، در اوائل ژانویه اطلاعیه ای با لیست 23 نفر شیعه منتشر ساخت و تاكید كرد هركسی سرنخی بدهد كه این افراد دستگیر شوند، ده هزار دلار پاداش دریافت خواهد كرد. این 23 نفر ظاهرا بخاطر تظاهراتی كه در عوامیه صورت گرفته از سوی رژیم ریاض تحت تعقیب هستند.

انتشار این اطلاعیه، شیعیان در شهرستان ها و روستا را بسیار رادیكالتر و عصبانی تر كرده است. شیعیان سال هاست كه خواستار مذاكره با مسئولین دولت محلی هستند تا وضعیت آنها را بهتر سازد ولی آنها تا به امروز هیچ موفقیتی در این زمینه نداشته اند. امروزه جوانان به یمن ابزار مدرن ارتباطی دارای شبكه شده و فعالیت های خود را سازماندهی می كنند كه این امر در بقیه كشورهای عربی از جمله تونس، مصر، یحرین، یمن هم به همین منوال بوده است.

یك روحانی شیعه كه به شدت از عملكرد سران عربستان سعودی انتقاد می كند امروزه به رهبر شیعیان در مبارزاتشان علیه ریاض تبدیل شده است. نام این روحانی 'نیمران' است و نه فقط در عوامیه بلكه در بخش های دیگر شیعه نشین عربستان نیز نقش رهبری پیدا كرده و همه از او حرف شنوی دارند. او حتی در سال 2009 در مراسم نماز جمعه خواهان استقلال بخش شیعه نشین عربستان شد و بعدا مخفی گردید ولی از سال 2011 مجددا به صحنه آمده است.

**شیعیان عربستانی دیگر تحمل تبعیض های ریاض را ندارند

------------------------------------------------------------------

به نظر ماتیسن مدت هاست كه در قسمت های شرقی عربستان اختلاف شدیدی بین شیعیان كه اكثریت ساكنان آنرا تشكیل می دهند با خاندان سلطنتی در ریاض وجود دارد. ولی بهار عربی در كشورهای عربی روح تازه ای به شیعیان در مخالفت شان با ریاض داده است.

شیعیان سال هاست كه از تبعیض ها از سوی رژیم از جمله در زمینه استخدام در ارتش، پلیس و سازمان های امنیتی گلایه می كنند. در حالیكه اكثریت سنی در عربستان، شیعیان را مسلمان ندانسته! و اجازه ورود آنها به ساختارهای دولتی و نظامی را نمی دهند. خاندان سلطنتی سعودی نیز بجای آنكه تلاش كند تا با شیعیان كنار بیاید، آنها را تحت فشار بیشتر قرار می دهد.

**تلاش دولت ریاض برای ایجاد تفرقه میان سنی و شیعه

---------------------------------------------------------------

رژیم ریاض در كنار افزایش فشار بر شیعیان همزمان تلاش می كند تا ترس از شیعیان را نزد اكثریت سنی این كشور نیز افزایش دهد. رسانه های گروهی و مفسرین سعودی در سال گذشته و در سال جاری مرتبا تاكید می كنند كه قیام شیعیان در استان شرقی این كشور و همچنین در بحرین، یك توطئه از سوی شیعیان است. رژیم ریاض با این كار می خواهد از همبستگی سنی های معترض با شیعیان جلوگیری بعمل آورد. البته تا زمانی كه تظاهرات در عربستان به استان شرقی این كشور محدود باشد این هدف رژیم برآورده می شود.

**پژوهش** 9130**9123